Wie denkt dat schrijvers foutloos kunnen schrijven en een excellente beheersing van de Nederlandse taal hebben, die moet ik teleurstellen. Niemand is perfect, ook schrijvers niet.

Iedere schrijver schakelt van tijd tot tijd hulpmiddelen in om een gezegde te controleren of om feiten te achterhalen. Ik schaam me er niet voor om te zeggen dat ik graag gebruik maak van allerlei digitale hulpmiddelen om mijn schrijfwerk te verbeteren. 

Spelling en grammatica controle

Tijdens het schrijven staat mijn spelling en grammatica controle altijd aan. Niet alleen haalt het mijn typefouten eruit, maar het laat mij ook nadenken over de spelling en betekenis van sommige woorden. Zo’n programma haalt niet alle fouten eruit en de suggesties zijn ook niet altijd correct, maar het helpt mij wel om scherp te blijven.

Nog steeds word ik door de ‘checker’ geattendeerd op het gebruik van teveel passieve zinnen, en onterecht samengevoegde woorden.

Ik neem de correcties niet klakkeloos over, maar controleer vaak via de website woordenlijst.org voor de juiste spelling en ik ga naar taaladvies.net voor grammaticaregels. Taaladvies is ook perfect voor achtergrondinformatie over waarom bijvoorbeeld Joods soms met een hoofdletter en soms met een kleine letter wordt geschreven.

Synoniemen

Stel je schrijft een verhaal over je motorvakantie, maar je wilt niet steeds het woord ‘rijden’ gebruiken. Dan is mijnwoordenboek.nl de website voor het vinden van alternatieven. Als ik merk dat ik een bepaald woord te vaak gebruik, dan schakel ik dit hulpmiddeltje in om op nieuwe variaties te komen via hun synoniemen optie.

Sinds kort maak ik ook gebruik van Google translate voor het vinden van synoniemen, vooral als ik in het Engels moet schrijven of daaruit vertaal. Het programma geeft je namelijk alternatieven met bijbehorende betekenissen. Het is nog niet perfect, maar wel superhandig ter inspiratie.

Uitdrukkingen en gezegden

Is het nu “niets nieuws onder de horizon” of “onder de zon”? Op Woorden.org/spreekwoord vind je alle Nederlandse gezegden en uitdrukkingen. Superhandig als je wel de klok hoort luiden, maar de klepel niet ziet hangen. 

Feiten achterhalen

Voor het controleren van feiten, maak ik gebruik van drie verschillende bronnen. Ik begin met Google, dan Wikipedia en tot slot bezoek ik een website van een museum, autoriteit of expert voor de laatste controle.

Ik vertrouw niet op wikipedia alleen, maar het is wel een goed startpunt. Vooral voor de wat simpelere vragen als wanneer werd Suriname zelfstandig, wat is de Latijnse naam voor een bepaalde vrucht en tot welke kunststroming behoorde schilder Max Klingerman. 

Inspiratie en invalshoeken

Als ik op zoek ben naar inspiratie en invalshoeken voor een onderwerp, dan zoek en lees ik via Google eerst artikelen van anderen die er reeds over hebben geschreven. Hun benaderingswijze of manier van uitleggen, inspireert of irriteert mij. Soms neem ik een zinnetje over als hij erg goed is, of gebruik ik een soortgelijke opbouw voor een betoog of verhaal.

De veronderstelling dat een tekst helemaal uit jezelf moet komen, is vreselijk onrealistisch en niet haalbaar. Creatief omgaan met tekst en taal kan alleen als je heel veel leest en verschillende soorten teksten tot je neemt. Leer van anderen, doe inspiratie op en creëer dan je eigen tekst. Een goede tekst komt nooit spontaan aanwaaien, maar ontstaat door het lezen van andere teksten of opdoen van inspiratie middels muziek of kunst.

Citaten en inspringen bij een boek

Hoe zit het ook alweer met citaten en inspringen bij het schrijven van een boek? Ik weet het wel, maar fris graag mijn geheugen weer op als ik eenmaal aan het schrijven ben. Soms kan ik midden in het proces van redigeren weer even twijfelen. Recentelijk vond ik een goed overzichtsartikel van een collega schrijfster, welke ik graag aanbeveel aan iedereen die bezig is met het schrijven van een boek. Titel van haar verhaal: Praktische tips – Dialogen en Dialoogzinnen

Heb je nog andere suggesties en tips voor het inzetten van digitale hulpmiddelen bij het schrijven, of geruik je blogartikelen als naslagwerk, dan hoor ik het graag!